czwartek, 22 marca 2012

MOA-bin-1 b - 15 planeta od mikrosoczewkowania

Gazowa egzoplaneta - wizja artysty.
MOA-bin-1 b to już 15 egzoplaneta odkryta metodą mikrosoczewkowania. Jest to pod dwoma względami rekordowy obiekt jeśli chodzi o tą metodę. Po pierwsze nowa planeta jest prawdopodobnie najmasywniejszą ze znanych planet - jej masę oszacowano na 3,7 Mj lecz jest ona obarczona sporym błędem (+/- 2,1 Mj), po drugie oszacowano odległość planet od gwiazdy i wynosi ona 8,3 AU. Jest to największa separacja spośród znanych planet odkrytych mikrosoczewkowaniem. To oczywiście pokazuje, że ta metoda cały czas rozwija się i za jej pomocą możliwe jest odkrywanie najróżniejszych obiektów. 

Warto też dodać, że system MOA-bin-1 jest oddalony o 5100 parseków od Ziemi, co w przeliczeniu na lata świetlne daje około 16000!

Źródło

wtorek, 20 marca 2012

2 planety w HIP 11952

Dwie gazowe planety wokół jednej gwiazdy.
W końcu, po pełnym miesiącu bez odkryć nowych planet pozasłonecznych mamy dwa nowe obiekty! Donoszę o nich z małym opóźnieniem ponieważ planety te potwierdzone zostały 16 marca. 

Odkryte egzoplanety krążą wokół starej gwiazdy gwiazdy (około 12 miliardów lat) typu widmowego F, o promieniu 1,6 promienia Słońca i nieco niższej masie. Pierwsza z nich - HIP 11952 b - to gazowy olbrzym o masie prawie 3 mas Jowisza. Krąży w odległości 0,81 AU od gwiazdy, a wykonanie pełnej orbity zajmuje jej 290 dni. HIP 11952 c to z kolei blisko krążący gorący Jowisz o masie 0,78 Mj. Maksymalna odległość w jakiej planeta ta znajduje się od gwiazdy to zaledwie 0,7 AU przez co rok na tej planecie trwa zaledwie 7 dni. Obie egzoplanety odkryte zostały dzięki badaniom prędkości radialnych gwiazdy macierzystej.

Oby te dwa obiekty były zwiastunem nowych, wiosennych odkryć!

wtorek, 13 marca 2012

The Habitable Zone Gallery

The Habitable Zone Gallery (http://www.hzgallery.org/) to nowa strona internetowa dostarczająca informacji o ekosferach każdego układu, w którym znane są parametry orbity poszczególnych planet. Strona ta zawiera obszerną tabelę z której możemy odczytać ile czasu (%) dana planeta spędza w ekosferze swojej gwiazdy. Mamy także wgląd na oszacowane temperatury w czterech przypadkach:

  • Teffa - dzienna strona planety; największe zbliżenie,
  • Teffb - temp. ogółem na całej powierzchni; największe zbliżenie,
  • Teffc - dzienna strona planety; największe oddalenie,
  • Teffd - temp. ogółem na całej powierzchni; największe oddalenie.
The Habitable Zone Gallery posiada także pokaźną galerię gdzie możemy zobaczyć rozciągające się ekosfery oraz nakreślone orbity egzoplanet. Dostępne są także animacje. Jako przykład planeta HD 106265 b:

Dane z tabeli. Planeta HD 106252 b spędza 17% swojego roku w ekosferze.
Ekosfera i orbita.
Animacja dostępna -> TUTAJ <-. Można także dokopać się do większej ilości informacji o każdym układzie. Przykład dla naszej planety : http://exoplanets.org/oneup/?HD%20106252.

Tymczasem mija już prawie miesiąc bez odkrycia nowej planety pozasłonecznej. Miejmy nadzieje, że w drugiej połowie marca doczekamy się wreszcie nowego obiektu. 

piątek, 2 marca 2012

EChO (Exoplanet Characterisation Observatory)

Logo misji EChO.
EChO (Exoplanet Characterisation Observatory) to proponowana średniej klasy misja kosmiczna ESA w ramach programu Cosmic Vision. Program ten zakłada realizację trzech misji klasy średniej od 2015 do 2025 roku, z czego dwie pierwsze zostały już wybrane, a są to:

  • Solar Orbiter (misja mająca na celu bardzo bliskie obserwacje Słońca; start planowany na 2017),
  • Euclid (badania ciemnej energii i ciemnej materii; start planowany na 2019).

    (Kliknij na nazwę misji aby dowiedzieć się więcej)
Ogólny projekt EChO.

W czerwcu 2010 roku ESA zaprosiła do składania propozycji trzeciej misji klasy średniej. Obecnie o to miejsce konkuruje pięć kandydatów, a wśród nich wyjątkowa misja EChO, która to miałaby się rozpocząć między 2020-2022 rokiem. Szacowany koszt tej misji to 595 milionów euro.

EChO miałaby być pierwszą misją skoncentrowaną wyłącznie na badaniach atmosfer znanych planet pozasłonecznych poprzez zaawansowane obserwacje spektroskopowe. 1,5 metrowy teleskop orbitujący w punkcie L2 (1,5 miliona kilometrów od Ziemi) dostarczałby danych na temat składu atmosfery, temperatury oraz albedo wybranych tranzytujących egzoplanet.

Podczas pierwszego tranzytu, kiedy to planeta przechodzi przed tarczą gwiazdy macierzystej, światło gwiazdy przechodzi przez atmosferę planety, dostarczając tym samym cennego spektrum atmosfery tego obiektu. Podczas drugiego tranzytu, a właściwie zaćmienia, orbita planety przechodzi za tarczą
Izolacja spektrum planety.
gwiazdy. W tym przypadku również można zaobserwować niewielki spadek jasności bowiem planeta tuż przed zniknięciem odbija gwiezdne światło, natomiast kiedy znika, sonda obserwuje już tylko samą gwiazdę. Następnie należy oddzielić spektrum samej gwiazdy od spektrum uzyskanego ze światła gwiazdy i planety, co w efekcie pozostawia pożądane spektrum egzoplanety. EChO stosując obie metody dostarczy uzupełniających się danych o temperaturze powierzchni, kompozycji atmosfery, zachmurzeniu planety oraz wielu innych przełomowych informacji.

Ponadto EChO dostarczałyby danych na temat procesu formowania się planet. Obserwacje pierwszego i drugiego tranzytu z łatwością umożliwią zbadanie ilości węgla oraz tlenu w atmosferach planet pozasłonecznych. Porównując ilość tych pierwiastków w atmosferze planety do ilości tych samych składników w gwieździe, można odpowiedzieć na pytanie czy dany obiekt uformował się w procesie kolapsu gazu (jak gwiazdy), czy może poprzez akrecje ciał stałych (jak planety w Układzie Słonecznym).

Misja EChO zostałaby wyposażona w spektrometr o bardzo wysokiej rozdzielczości. To umożliwiłoby obserwacje planet o różnych rozmiarach - od ogromnych gazowych planet do skalistych obiektów wielkości Ziemi. Sonda pójdzie w ślad za odkryciami Hubble'a, Spitzer'a oraz naziemnych teleskopów, które to odkrywały pierwsze cząsteczki w atmosferach planet pozasłonecznych. Jednak ze względu na konkretne ukierunkowanie EChO, uzyskane dane byłyby znacznie bogatsze, cenniejsze oraz eliminowałyby ewentualne błędy dzięki wielokrotnym obserwacjom tych samych obiektów. Już teraz wiadomo, że na liście planet uwzględnionych do obserwacji przez EChO znajduje się GJ 1214 b.

Czy misja Exoplanet Characterisation Observatory rzeczywiście zostanie zrealizowana przez Europejską Agencję Kosmiczną w ramach Cosmic Vision? Zobaczymy! Z pewnością jest to bardzo ciekawa i perspektywiczna kandydatura.