piątek, 2 marca 2012

EChO (Exoplanet Characterisation Observatory)

Logo misji EChO.
EChO (Exoplanet Characterisation Observatory) to proponowana średniej klasy misja kosmiczna ESA w ramach programu Cosmic Vision. Program ten zakłada realizację trzech misji klasy średniej od 2015 do 2025 roku, z czego dwie pierwsze zostały już wybrane, a są to:

  • Solar Orbiter (misja mająca na celu bardzo bliskie obserwacje Słońca; start planowany na 2017),
  • Euclid (badania ciemnej energii i ciemnej materii; start planowany na 2019).

    (Kliknij na nazwę misji aby dowiedzieć się więcej)
Ogólny projekt EChO.

W czerwcu 2010 roku ESA zaprosiła do składania propozycji trzeciej misji klasy średniej. Obecnie o to miejsce konkuruje pięć kandydatów, a wśród nich wyjątkowa misja EChO, która to miałaby się rozpocząć między 2020-2022 rokiem. Szacowany koszt tej misji to 595 milionów euro.

EChO miałaby być pierwszą misją skoncentrowaną wyłącznie na badaniach atmosfer znanych planet pozasłonecznych poprzez zaawansowane obserwacje spektroskopowe. 1,5 metrowy teleskop orbitujący w punkcie L2 (1,5 miliona kilometrów od Ziemi) dostarczałby danych na temat składu atmosfery, temperatury oraz albedo wybranych tranzytujących egzoplanet.

Podczas pierwszego tranzytu, kiedy to planeta przechodzi przed tarczą gwiazdy macierzystej, światło gwiazdy przechodzi przez atmosferę planety, dostarczając tym samym cennego spektrum atmosfery tego obiektu. Podczas drugiego tranzytu, a właściwie zaćmienia, orbita planety przechodzi za tarczą
Izolacja spektrum planety.
gwiazdy. W tym przypadku również można zaobserwować niewielki spadek jasności bowiem planeta tuż przed zniknięciem odbija gwiezdne światło, natomiast kiedy znika, sonda obserwuje już tylko samą gwiazdę. Następnie należy oddzielić spektrum samej gwiazdy od spektrum uzyskanego ze światła gwiazdy i planety, co w efekcie pozostawia pożądane spektrum egzoplanety. EChO stosując obie metody dostarczy uzupełniających się danych o temperaturze powierzchni, kompozycji atmosfery, zachmurzeniu planety oraz wielu innych przełomowych informacji.

Ponadto EChO dostarczałyby danych na temat procesu formowania się planet. Obserwacje pierwszego i drugiego tranzytu z łatwością umożliwią zbadanie ilości węgla oraz tlenu w atmosferach planet pozasłonecznych. Porównując ilość tych pierwiastków w atmosferze planety do ilości tych samych składników w gwieździe, można odpowiedzieć na pytanie czy dany obiekt uformował się w procesie kolapsu gazu (jak gwiazdy), czy może poprzez akrecje ciał stałych (jak planety w Układzie Słonecznym).

Misja EChO zostałaby wyposażona w spektrometr o bardzo wysokiej rozdzielczości. To umożliwiłoby obserwacje planet o różnych rozmiarach - od ogromnych gazowych planet do skalistych obiektów wielkości Ziemi. Sonda pójdzie w ślad za odkryciami Hubble'a, Spitzer'a oraz naziemnych teleskopów, które to odkrywały pierwsze cząsteczki w atmosferach planet pozasłonecznych. Jednak ze względu na konkretne ukierunkowanie EChO, uzyskane dane byłyby znacznie bogatsze, cenniejsze oraz eliminowałyby ewentualne błędy dzięki wielokrotnym obserwacjom tych samych obiektów. Już teraz wiadomo, że na liście planet uwzględnionych do obserwacji przez EChO znajduje się GJ 1214 b.

Czy misja Exoplanet Characterisation Observatory rzeczywiście zostanie zrealizowana przez Europejską Agencję Kosmiczną w ramach Cosmic Vision? Zobaczymy! Z pewnością jest to bardzo ciekawa i perspektywiczna kandydatura.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz